Nederlanders doen steeds vaker mee aan een triathlon, maar wat is een triathlon eigenlijk? En waar komt het vandaan? In dit artikel vind je alles wat je moet weten.
Wat is triathlon?
Een triathlon is een combinatieduursport bestaande uit 3 onderdelen: zwemmen, fietsen en hardlopen. De originele triathlon afstand en volgorde bestaat uit: 3800 meter zwemmen – 180 km. fietsen – 42,195 km. hardlopen.
Tijdens triathlon wedstrijden is het de bedoeling dat je de verschillende onderdelen zo snel mogelijk achter elkaar aflegt. Het gaat om de totaaltijd van alle onderdelen achter elkaar. Wie als eerst over de finish komt heeft gewonnen.
De transitie-tijden tussen de onderdelen tellen ook mee voor het eindresultaat. Dat betekent dat snelle transities belangrijk zijn en hier stemmen atleten hun accessoires op af.
Alhoewel de combinatie zwemmen – fietsen – hardlopen het meest voorkomt, zijn er meerdere varianten. Denk aan een duathlon, crosstriathlon of wintertriathlon. Hierover later meer.
Oorsprong van triathlon
Triathlon is ontstaan in Frankrijk tussen 1920 en 1930. Het heette toen nog niet zo maar het idee was hetzelfde; een duursport-wedstrijd waarin zwemmen, fietsen en hardlopen worden gecombineerd.
In 1974 kreeg de sport een volgende boost. In San Diego werd toen een wedstrijd gehouden die de naam ‘triathlon’ kreeg. Geïnspireerd op dit evenement werd in 1977 de lange afstand triathlon geboren op het eiland Oahu. Hier werd voor het eerst de klassieke triathlon georganiseerd met de afstanden die we nu kennen.
De winnaar van deze ultieme test mocht zich ’the ironman’ noemen. Vandaar ook de naam van de wedstrijd: ‘Ironman Hawaï’.
Uit de organisatie van deze wedstrijd is de World Triathlon organisatie ontstaan. ‘Ironman’ is nog steeds een beschermd merk van deze organisatie. Overal ter wereld worden Ironman wedstrijden georganiseerd in samenwerking met World Triathlon.
De wereldkampioenschappen triathlon vinden nog steeds ieder jaar plaats in Hawaï. Een prachtig evenement waar atleten van over de hele wereld naartoe komen.
De sport is inmiddels zo groot geworden dat het sinds het jaar 2000 is toegevoegd aan de Olympische Spelen.
Verschillende afstanden
Om de sport toegankelijker te maken voor meer mensen zijn er, naast Ironman triathlons, ook kortere afstanden aanwezig in de sport. Zo bestaan er halve- (½), kwart- (¼) en sprint (⅛) triathlons.
De halve triathlon is inmiddels ook een erkende Ironman afstand. Worden de afstanden korter, dan is het geen Ironman afstand meer, maar dat maakt het nog steeds interessant om mee te doen. De sport is inmiddels veel groter dan alleen het label Ironman.
Kwart triathlon (olympische afstand)
De kwart triathlon is de meest populaire afstand. Het is daarom de ‘standaard triathlon’ in de sport. Ook atleten die van triathlon niet hun core sport hebben gemaakt kunnen hieraan meedoen.
De kwart triathlon bestaat uit: 1000 / 1500 meter zwemmen – 40 km. fietsen – 10 km. hardlopen. Dit zijn tevens de afstanden die worden gehanteerd tijdens de olympische spelen.
Vroeger heette de afstand de ‘Olympische afstand’, maar dat mag niet meer vanwege merkrechten.
Triathlon kalender
In Nederland worden, los van een korte winterstop, het hele jaar door wedstrijden georganiseerd. Ben je op zoek naar een wedstrijd bij jou in de buurt? Bekijk dan hier de triathlon kalender.
Wil je meedoen aan een officiële Ironman en kennismaken met lange afstand triathlons? Bekijk dan hier de internationale Ironman kalender.
Variaties van triathlon
Uit triathlon zijn verschillende andere combinatieduursporten voortgevloeid. Hieronder zetten we de meest voorkomende op een rij.
Duathlon
Duathlon is een multisport-evenement voor atleten van alle niveaus. Het is vergelijkbaar met triathlon omdat er 3 etappes zitten in een wedstrijd. Echter bestaat een duathlon enkel uit 2 disciplines: hardlopen en fietsen.
Een duathlon evenement is als volgt opgebouwd: hardlopen – fietsen – hardlopen. Het onderdeel zwemmen is dus geen onderdeel van een duathlon. Duathlon is de op één na grootste combinatieduursport.
Wintertriathlon
Omdat zwemmen vaak niet mogelijk is in de winter, is er een andere variant bedacht voor het winterseizoen: de wintertriathlon.
In de internationale variant wordt zwemmen vervangen door langlaufen. In Nederland wordt meestal gekozen voor schaatsen in plaats van langlaufen. Een wintertriathlon in Nederland ziet er dan als volgt uit: hardlopen – fietsen – schaatsen.
Crosstriathlon
Bij een crosstriathlon worden de onderdelen zwemmen, fietsen en hardlopen in een natuurlijke setting afgewerkt (off-road). Dit betekent dat fietsen en hardlopen gebeurd op onverharde ondergronden en dat zwemmen gebeurd in open water.
De meest gangbare afstand van een crosstriathlon is de kwart triathlon. Crosstriathlons in Nederland zien er meestal zo uit: zwemmen – mountainbiken – trailrunnen. Crosstriathlons zijn nog nét wat avontuurlijker dan de normale variant.
Aquathlon
Aquathlon is een uitstekende manier voor beginnende atleten om multisport te ontdekken, maar ook voor ervaren triatleten is het een mooie variant voor de afwisseling.
Bij een aquathlon wordt het onderdeel fietsen geskipt. Net als bij een duathlon bestaat een aquathlon uit 3 etappes met 2 disciplines, namelijk hardlopen en zwemmen. Een aquathlon ziet er meestal zo uit: hardlopen – zwemmen – hardlopen.
Triathlon kleding en accessoires – FAQ
Omdat de sport bestaat uit meerdere disciplines, heb je een divers scala aan kledingstukken en accessoires nodig. Niet alleen moet het de transities tussen de onderdelen gemakkelijk maken, maar je moet ook optimaal kunnen presteren.
Bekijk hier de must-have triathlon accessoires voor beginners. Of lees hieronder de veelgestelde vragen.
Welke triathlon wetsuit heb ik nodig?
Er zijn speciale wetsuits ontwikkeld bedoeld voor triathlons. Deze zijn anders dan bijvoorbeeld wetsuits voor golfsurfen.
In een triathlon wetsuit moet je comfortabel langdurig kunnen zwemmen, zonder dat je beperkt wordt of dat het gaat schuren. Ook moeten ze gemakkelijk weer uit kunnen zodat je minimale tijd kwijt bent aan de transitie naar het hardlopen. Bekijk hier de top-3 triathlon wetsuits voor alle niveaus.
Wanneer heb ik een wetsuit nodig?
De FINA (internationale zwembond) regelgeving is hierin vaak leidend. Dit betekent dat wetsuits zijn verplicht bij een watertemperatuur van 16 – 18 graden, vrijwillig bij een temperatuur tussen de 18 – 20 graden en verboden bij een temperatuur van 20 graden of hoger.
Wat is een triathlonfiets?
Een triathlonfiets is te vergelijken met een tijdritfiets, al zijn er nog wel wat verschillen. Het doel is om zo aero mogelijk op je fiets te zitten zodat je snelheid kunt maken.
Triathlonfietsen zijn sneller dan racefietsen, maar je moet er wel eerst op leren fietsen. Beginners kunnen vaak beter uit de voeten op een normale racefiets.
Welk horloge heb ik nodig voor triathlon?
Een triathlon horloge moet je zowel helpen bij het zwemmen, fietsen als hardlopen. Zoek dus naar een multisport horloge die je waardevolle inzichten kan geven tijdens alle onderdelen. Garmin en Polar hebben op dit moment de beste multisport horloges.
Trainen voor triathlon
Er is niet één manier om te trainen, maar we hebben wel een aantal learnings verzameld gedurende de jaren die je gaan helpen:
- Train iedere week alle onderdelen, zowel het zwemmen, fietsen als hardlopen. Leg hierbij de meeste nadruk op het onderdeel dat je het minst goed beheerst.
- Bouw je trainingen geleidelijk op en vergroot de afstanden met maximaal 10% per week. Begin dus ook op tijd met trainen!
- Maak crosstraining onderdeel van je wekelijkse routine. Dit gaat je meer kracht, mobiliteit en stabiliteit geven. Je wordt er een completere atleet van wat je gaat helpen in ieder onderdeel.
- Bouw rustdagen in zodat je lichaam kan herstellen. Teveel trainen zorgt ervoor dat je je lichaam afbreekt. Geef het de ruimte om te groeien.
- Geniet van het proces en ben niet teveel bezig met het doel. Het doel is het proces!
Dit vind je vast ook interessant: Top-3 beste hardloopschoenen
Joris
Joris is een kracht- en conditiespecialist met 20+ jaar ervaring. Hij heeft deelgenomen aan CrossFit wedstrijden, triathlons en diverse halve marathons gelopen, waaronder Rotterdam en Egmond. Sinds 2018 heeft hij 110+ sportartikelen gereviewd. Joris is een betrouwbare stem in de wereld van fitness, crosstraining en duursport.
